شناخت بیماری کبد چرب و استفاده از گردو

فواید گردو بر کبد

کبد چرب یکی از بیماری‌های خطرناک با درمان‌هایی طولانی و نسبتا دشوار است که سالانه افراد زیادی را درگیر خود می‌کند. این بیماری چندین گرید و استیج دارد که مراحل اولیه کاملا قابل درمان است. بیماران با کبد چرب گرید ۱ می‌توانند با پیروی از یک رژیم سالم و فعالیت بدنی روند پیشرفت بیماری را کنترل کنند. استفاده از برخی آجیل‌ها به‌ویژه گردو و بادام می‌تواند به بهبود این بیماری کمک کند.

خواص گردو بر کبد چرب در دنیای علم کاملا شناخته‌شده و مشهور است. در این مقاله قصد داریم از کبد چرب و گردو صحبت کنیم. از شما دعوت می‌کنیم تا پایان این نوشتار با ما همراه باشید.

بررسی عملکرد کبد

کبد یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین اندام‌های حیاتی در بدن انسان و مسئول مجموعه‌ای از عملکردها است که به بهبود متابولیسم، ایمنی، هضم، سم‌زدایی و ذخیره ویتامین کمک می‌کند. این اندام حدود ٪۲ از وزن بدن یک بزرگسال را تشکیل می‌دهد و به‌دلیل خون‌رسانی دوگانه آن از ورید پورتال (تقریباً ٪۷۵) و شریان کبدی (تقریباً ٪۲۵) یک اندام منحصربه‌فرد به‌شمار می‌رود.

کبد با کمک به هضم و متابولیسم چربی، در فعالیت سیستم غدد درون‌ریز و دستگاه گوارش مداخله می‌کند. همچنین، محل ذخیره ویتامین‌های محلول در چربی است و هموستاز کلسترول را کنترل می‌کند. این اندام با ذخیره آهن و مس در هماتولوژی، لخته شدن و سنتز پروتئین را بر عهده دارد و در متابولیسم هورمون‌های جنسی نیز موثر است و پروتئین‌های حاملی را تولید می‌کند که در تولید مثل و رشد مهم هستند.

صفرا مایع موثر در هضم چربی است که به دفع موادی که توسط کلیه‌ها دفع نمی‌شوند، کمک می‌کند و از طریق ترشح نمک‌ها و اسیدهای صفراوی باعث جذب و هضم لیپیدها می‌شود. صفرا توسط سلول‌های کبدی تولید می‌شود و عمدتاً از آب، الکترولیت‌ها، نمک‌های صفراوی، اسیدهای صفراوی، کلسترول، رنگدانه‌های صفراوی، بیلی‌روبین و فسفولیپیدها تشکیل شده است.

صفرا از سلول‌های کبدی به داخل کانال‌های صفراوی ترشح و توسط باکتری‌های روده برای استفاده مجدد در کبد بازجذب می‌شود. اکثر ویتامین‌های محلول در چربی از طریق جذب روده‌ای به کبد می‌رسند. ازسوی‌دیگر، کبد ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین A را نیز ذخیره و یا متابولیزه می‌کند.

یکی دیگر از عملکردهای حیاتی کبد متابولیسم و یا سم‌زدایی از آنتی‌بیوتیک‌ها است. کبد برای برخی از این مواد از لیزوزوم‌ها استفاده می‌کند. سایر اندام‌ها مانند کلیه و روده نیز می‌توانند به متابولیسم دارو کمک کنند. عوامل متعددی مانند سن، جنسیت، تداخل دارویی، دیابت، بارداری، بیماری کبدی یا کلیوی، التهاب یا ژنتیک، بر متابولیسم دارو تأثیر می‌گذارد. همچنین، کبد نقش مهمی در تجزیه هِم (ماده موثر خون) دارد. همولیز در نقاط مختلف بدن از جمله کبد، طحال و مغز استخوان انجام می‌شود.

کبد چرب چیست؟

بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) اصطلاحی است برای طیف وسیعی از شرایط ناشی از تجمع چربی در کبد. معمولا در افرادی که اضافه وزن یا چاقی مفرط دارند، دیده می‌شود. کبد سالم باید حاوی چربی کم یا بدون چربی باشد. تخمین زده می‌شود که از هر 3 نفر در انگلستان، ۱ نفر در مراحل اولیه NAFLD قرار دارد. این بیماری در مراحل اولیه معمولاً هیچ آسیبی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت بدترشدن می‌تواند منجر به آسیب جدی کبد از جمله سیروز شود.

داشتن سطوح بالای چربی در کبد با افزایش خطر مشکلاتی مانند دیابت، حملات قلبی و سکته مرتبط است. در طب سنتی از خواص گردو بر کبد چرب صحبت‌ شده است. این بیماری اگر در مراحل اولیه تشخیص داده و مدیریت شود، قابل پیشگیری و درمان است.

NAFLD در ۴ مرحله اصلی توسعه پیدا می‌کند. اکثر مردم فقط مرحله اول را معمولاً بدون اینکه متوجه باشند، تجربه می‌کنند. در تعداد کمی از موارد، در صورت عدم شناسایی و مدیریت، این بیماری می‌تواند پیشرفت کند و در نهایت منجر به آسیب کبدی شود. مراحل اصلی NAFLD عبارتند از:

• کبد چرب ساده (استئاتوز): تجمع بی‌ضرر چربی در سلول‌های کبد که ممکن است تنها در طی آزمایش‌های انجام شده به دلایل دیگری غیر از کبد چرب تشخیص داده شود. از خواص گردو بر کبد چرب در این مرحله می‌توان استفاده کرد.
• استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH): شکل جدی‌تر NAFLD است که در آن کبد ملتهب شده است.
• فیبروز: زمانی که التهاب مداوم باعث ایجاد بافت اسکار در اطراف کبد و رگ‌های خونی مجاور می‌شود، اما کبد همچنان قادر به عملکرد طبیعی است.
• سیروز: شدیدترین مرحله است که پس از سال‌ها التهاب رخ می‌دهد. کبد منقبض و زخم و توده ایجاد می‌شود. این آسیب دائمی است و می‌تواند به نارسایی و سرطان کبد منجر شود.

ممکن است سال‌ها طول بکشد تا فیبروز یا سیروز ایجاد شود. ایجاد تغییرات در سبک زندگی، به‌عنوان مثال رژیم غذایی مدیترانه‌ای و استفاده از خواص گردو بر کبد چرب در جلوگیری از تشدید این بیماری بسیار موثر است.

علائم بیماری کبد چرب

معمولاً NAFLD در مراحل اولیه علائمی ندارد و احتمالاً بیمار متوجه آن نخواهد شد. فقط ممکن است در چکاپ‌های دوره و سونوگرافی پزشک متوجه شود که کبد بیمار چرب شده است و معمولا در سونوگرافی شکم گرید آن مشخص می‌شود. اما گاهی اوقات، افراد مبتلا به NASH یا فیبروز (مراحل پیشرفته‌تر بیماری) ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• درد سمت راست بالای شکم (در سمت راست پایین دنده‌ها)
• خستگی (خستگی شدید)
• کاهش وزن غیر عادی
• ضعف

اگر سیروز (پیشرفته‌ترین مرحله) ایجاد شود، علائم شدیدتری مانند زردی پوست و سفیدی چشم (یرقان)، خارش پوست، و تورم در ساق و مچ پا یا شکم در بیمار مشاهده می‌شود. البته ممکن است همه علائم در همه بیماران یک‌جا بروز نکنند.

بسیار مهم است که بیماران مبتلا به کبد چرب در هر مرحله‌ای این بیماری را جدی بگیرند و با توصیه‌های پزشک و رژیم غذایی سالم و مصرف آجیل‌ها از جمله گردو برای درمان آن اقدام کنند. عدم توجه به علائم بیماری و پیشرفت آن می‌تواند عواقب زیاد و جبران‌ناپذیری داشته باشد. اما چرا می‌گوییم آجیل و گردو برای کبد مفید است؟

خواص و فواید گردو

گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 و آنتی‌اکسیدان‌های پلی فنل است که می‌تواند کبد را پاکسازی و در برابر التهاب محافظت کند. محققان ادعا می‌کنند که گردو 2 برابر بیشتر از سایر آجیل‌ها آنتی‌اکسیدان دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها باعث کاهش تولید رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شوند که می‌تواند به حفاظت از سلول‌های کبد در برابر آسیب‌های ناشی از استفاده از الکل، دارو و سایر عوامل آسیب‌زا کمک کند.

همچنین، آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند که این موضوع هم به بهبود وضعیت کبد و جلوگیری از تشکیل چربی در آن کمک می‌کند.پلی‌فنول‌های موجود در گردو نیز یک نوع آنتی‌اکسیدان هستند که در برخی دیگر از میوه‌ها، سبزیجات، گیاهان دارویی و مواد غذایی هم یافت می‌شوند. پلی‌فنول‌ها می‌توانند به کاهش التهاب در بدن و تسریع بهبود وضعیت کبد کمک کنند.

همچنین، می‌توانند به کاهش تولید چربی در کبد کمک کنند و علائم ناشی از کبد چرب را بهبود ببخشند. به‌طورکلی، مصرف مواد غذایی حاوی پلی‌فنول‌ها مانند میوه‌ها، سبزیجات، گیاهان دارویی و مواد غذایی سالم می‌تواند به بهبود وضعیت کبد و جلوگیری از تشکیل چربی در آن کمک کند. حتی اگر کبد سالمی دارید گردو برای کبد شما یک دوست خوب است. در بخش بعدی بیشتر در خصوص خاصیت گردو بر کبد چرب صحبت خواهیم کرد.

فواید و خواص گردو بر کبد چرب

آجیل می‌تواند یک میان‌وعده خوب برای کبد محسوب شود. گردو یکی از بهترین انواع آجیل برای درمان و پیشگیری از ابتلا به کبد چرب است. این میوه سرشار از اسیدهای چرب امگا 3، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر است. برای استفاده از خواص گردو بر کبد چرب فقط حدود ۱۰ عدد گردو در روز را هدف قرار دهید. در صورت مصرف بیش از حد چربی و کالری می‌توانید این مقدار را جایگزین آن کالری‌های اضافی کنید.

هرچند همه آجیل‌ها مفید هستند اما وقتی نوبت به کبد می‌رسد، گردو پادشاه است. در یک مطالعه که در سال 2015 انجام شد، شواهدی از تأثیر گردو در تقویت و بهبود سلامت کبد نشان داده شد. محققان دریافتند که فواید گردو بر کبد چرب در موارد زیر بسیار زیاد و موثر است:

• بهبود تست‌های عملکرد کبد
• کاهش پیشرفت بیماری کبد چرب
• کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در کبد

سخن پایانی

کبد چرب یکی از بیماری‌های سخت و چالش‌برانگیز است که فرایند درمان آن در مراحل اولیه امکان‌پذیر اما در مراحل نهایی مانند فیبروز یا سیروز تقریبا غیرممکن است. بعضی از مواد خوراکی مانند سبزیجات و میوه‌های فیبردار یا آجیل‌ها در معکوس کردن روند بیماری و کمک به درمان آن موثر هستند.

در این میان از خواص گردو بر کبد چرب نباید غافل شد. این محصول کم‌نظیر با داشتن انواع آنتی‌اکسیدان و پلی‌فنول می‌تواند به بهبود این بیماری و پیشگیری از ابتلا به آن کمک کند.