روش صحیح نگهداری از آجیل برای اطمینان از حداکثر تازگی و طعم آن، بسیار مهم است. بهخصوص آجیلهای فله که مواد نگهدارنده ندارند، اگر بهدرستی نگهداری نشوند، بهسرعت فاسد خواهند شد، چون محتوای چربی بالایی دارند و وقتی چربی آجیل فاسد شد، دیگر هیچ راهحلی برای بهبود آن وجود ندارد. اما اگر آجیل بهدرستی نگهداری شود، میتواند تا 1 یا 2 سال دوام بیاورد.
در این مقاله قصد داریم درباره روشهای صحیح نگهداری آجیل عید، ظروف مناسب و ترفندهای جالب آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
روشهای صحیح نگهداری طولانیمدت آجیل
قرارگرفتن در معرض هوا، دمای بالا و نور باعث کاهش چربی و مواد مغذی آجیل میشود. رطوبت نیز روند تخریب آجیلها را تسریع میکند و باعث میشود کپکها و باکتریها در آن رشد کنند. دلایل اصلی فاسد و بدطعمشدن آجیل، عبارتند از:
- آفات: پروانههای انبار آجیل را دوست دارند و ممکن است حتی در دل مغزها تخمگذاری کنند.
- کپک: آجیلها مستعد کپکزدن هستند و کپکها محصولات جانبی بهنام آفلاتوکسین تولید میکنند. این ترکیبات سرطانزا هستند و میتوانند باعث آسیب به کبد شوند. تنفس آفلاتوکسینها نیز میتواند ریهها را تحریک کند. رطوبت زیاد، عامل اصلی رشد کپک در آجیل است.
- باکتریها: آجیلها علاوهبر کپک، گاهی اوقات میتوانند بستر رشد باکتریهای خطرناکی مانند سالمونلا و لیستریا شوند.
- جذب بو: آجیل گاهی اوقات میتواند بوی غذاهای ذخیره شده در نزدیکی خود را جذب کند. این موضوع بر طعم آجیل تأثیر میگذارد.
نگهداری از آجیل در دمای مناسب
از بین تمام مواردی که بر عمر مفید آجیل تأثیر میگذارد، دما بیشترین تأثیر را دارد. حتی افزایش جزئی دما میتواند عمر مفید آجیل را بهشدت کاهش دهد. جای تعجب نیست که آجیلهای دارای پوست بیش از آجیلهای بدون پوست دوام میآورند. پوسته به مغزها اجازه میدهد تا زمستان را پشت سر بگذارند و در بهار جوانه بزنند. اگر پوسته آجیل جدا شود، اکسیژن و رطوبت به گوشت آجیل نفوذ میکند. آجیلهایی که در پوسته خود هستند، تقریباً 20 تا 50 درصد بیشتر از آجیلهای پوستکنده، دوام خواهند داشت.
برشتهکردن
برشتهکردن هم چربی طبیعی موجود در آجیل را تجزیه میکند. بنابراین آجیل بوداده دوام کمتری نسبت به آجیل خام دارد. همچنین، ماندگاری آجیل کامل 2 برابر آجیل خردشده است، چون قطعات آجیل بیشتر در معرض هوا قرار میگیرند. البته برخی از آجیلها بهدلیل نوع چربی خود، شکنندهتر از بقیه هستند. بهعنوان مثال، شاهبلوط را نمیتوان بیش از 1 یا 2 ماه حتی در بهترین شرایط نگهداری کرد. بنابراین، آگاهی از روشهای اصولی نگهداری از آجیل بسیار مهم است.
خشککردن مغزها
مغزها را همیشه باید قبل از ذخیرهسازی خشک کنید. درغیراینصورت، رطوبت آنها باعث رشد کپک و باکتری خواهد شد. برخی از افراد با استفاده از دستگاه خشککن یا فر گاز، فرآیند خشککردن را تسریع میکنند.
اگر میخواهید آجیل را بهمدت 2 سال (یا بیشتر) نگه دارید، باید از یکی از این روشها استفاده کنید:
فریزر
این سادهترین روش نگهداری برای طولانیمدت است. دمای پایین اکسیداسیون و رشد کپک را کند میکند. برای محافظت در برابر اکسیژن و رطوبت، باید آجیلها را از قبل در یک ظرف دربسته یا کیسه دربسته با خلاء قرار دهید.
انبار
این روش برای نگهداری آجیل عید بدون پوست عالی است. دمای خنک در انبار باعث سالم ماندن آجیل میشود. اما یکی از مشکلات نگهداری در انبار، وجود رطوبت است.
یخچال
باکتریهای موجود در یخچال میتوانند کیفیت آجیل را خراب کنند. پس قبل از دستزدن به آجیل، دستهای خود را با آب و صابون بشویید و آنها را در ظروف مناسب در یخچال نگهداری کنید تا از رشد کپک و باکتری جلوگیری شود. ماندگاری آجیل نیز تا حد زیادی به این بستگی دارد که چقدر در معرض هوا قرار میگیرد. اکسیژن دشمن شماره 1 آجیل است، چون مسئول اکسیدشدن محتوای چربی است.
نور فرابنفش هم با تولید رادیکالهای آزاد و ازبینبردن آنتیاکسیدانهای آجیل، باعث ترشیدگی و بوگرفتن آجیل میشود. یک راه دیگر این است که آن را در یک فضای تاریک و بدون نور قرار دهید.
ظروف نگهداری آجیل
ظروف پلاستیکی یا شیشهای با درهای محکم، بهترین ظروف برای نگهداری از آجیل هستند، چون اکسیژن هوا را حذف میکنند و مانع از نفوذ رطوبت یا کپک به داخل آن میشوند.
مدت زمان نگهداری از انواع مختلف آجیل
آجیلها و دانهها بهدلیل محتوای آنتیاکسیدانی بالایی که دارند، نسبت به سایر غذاها از ماندگاری بیشتری برخوردارند. بااینحال، این آنتیاکسیدانها نمیتوانند آجیل را برای همیشه سالم نگه دارند. اگرچه آجیلها تاریخ انقضا ندارند، اما شما میتوانید تخمینی حدودی از مدت زمان مفیدبودن آنها داشته باشید. نحوه نگهداری از آجیل تعیین میکند که آیا آنها بعد از گذشت تاریخ مصرفشان هنوز برای خوردن مناسب هستند یا خیر.
اسیدهای چرب سالمی که آجیل را به یک غذای قدرتمند تبدیل میکنند نیز عامل فساد آن هستند. چربیهای موجود در آجیل وقتی در معرض هوا، نور، رطوبت و دمای بالا قرار میگیرند، اکسید میشوند. وقتی آجیل ترش میشود، طعم و بوی نامطبوعی پیدا میکند و غیرقابلخوردن میشود.
ماندگاری آجیل بستگی به نوع آن هم دارد. هر نوع آجیل دارای غلظتهای متفاوتی از آنتیاکسیدانها و اسیدهای چرب غیراشباع است که عوامل مهمی برای ماندگاری آن هستند. هرچه سطح آنتیاکسیدان آجیل بالاتر باشد، ماندگاری آن بیشتر و هرچه مقدار اسید چرب آجیل بیشتر باشد، فساد آن زودتر خواهد بود. جدول (1) نشاندهنده زمان ماندگاری انواع آجیلها در محیطهای متفاوت است.
جدول (1): جدول زمانبندی ماندگاری انواع آجیل در محیطهای مختلف
نام آجیل | دمای اتاق | یخچال | فریزر |
بادام درختی | 8 ماه | 1 سال | 2 سال |
بادام هندی | 9 ماه | 1 سال | 2 سال |
فندق | 6 ماه | 1 سال | 1 سال |
گردو | 6 ماه | 1 سال | 2 سال |
پسته | 3 ماه | 1 سال | 3 سال |
تخمه کدو | 3 ماه | 6 ماه | 1 سال |
تخمه آفتابگردان | 3 ماه | 1 سال | 1 سال |
انجیر خشک | 1 ماه | 1 سال | 2 سال |
ترفندها و نکات نگهداری آجیل عید
چربی غیراشباع آجیل، آن را بهشدت مستعد ابتلا به فاسدشدن میکند. فساد در حضور نور، اکسیژن و گرما تسریع میشود. نگهداری مغزها در یخچال یا فریزر، باعث میشود آجیل شما برای مدت طولانیتری طعم خوب خود را حفظ کند. برای نگهداری از آجیل باید از ظروفی که مانع از ورود هوا هستند، استفاده شود. اما اگر مجبورید آجیلها را در دمای اتاق نگه دارید، مطمئن شوید که فضای تاریک و بدون حرارت مستقیم را انتخاب میکنید.
دراینصورت، آجیلها میتوانند تا 3 ماه در این شرایط سالم باقی بمانند. برای نگهداری تا 6 ماه، آجیل را در یخچال نگهداری کنید و از پیاز و سایر غذاهای با بوی تند دور نگه دارید. برای نگهداری طولانیمدت، بهتر است آجیل را به فریزر منتقل و نکات زیر را رعایت کنید:
- بستههای آجیل را با تاریخ ذخیرهسازی برچسب بزنید تا بدانید کدام یک را ابتدا باید استفاده کنید.
- همیشه قبل از بازکردن کیسه اجیل، اجازه دهید آجیل سرد به دمای اتاق برسد. این کار از جذب رطوبت اضافی آن جلوگیری میکند.
- آجیل را تا حد امکان بعد از خرد یا برشتهکردن بهمدت طولانی نگهداری نکنید.
- آجیلهای بدون پوست و نمک، ماندگاری بیشتری دارند.
- بادامزمینی و گردو بیشتر از سایر مغزها در معرض فساد هستند.
- اگر مقدار کمی آجیل برای نگهداری دارید، میتوانید آنها را در شیشههای عسل، تا 2 سال بدون نیاز به یخچال نگه دارید.
سخن پایانی
آجیلها یک میانوعده سالم و خوشمزه هستند که هم برای بزرگترها و هم کودکان جذابند. مخصوصا اگر کودک در خانه دارید لازم است که همیشه کمی آجیل داشته باشید تا بهعنوان میانوعده مصرف شود. برای نگهداری از آجیل در خانه میتوانید آن را تا 3 ماه در انبار، 1 سال در یخچال و 2 سال در فریزر ذخیره کنید، هرچند زمان ماندگاری بسته به دما، نوع آجیل، برشته یا کاملبودن آن متفاوت است.
سوالات متداول
- کدام آجیل بیشترین مدت نگهداری را دارد؟
بادام هندی و بادام نسبت به سایر آجیلها ماندگاری بیشتری دارند و در صورت نگهداری مناسب، مواد مغذی بیشتری را حفظ میکنند.
- کدام آجیل باعث افزایش طول عمر میشود؟
مصرف منظم پسته، گردو و بادام زمینی میتواند به شما کمک کند عمر طولانیتری داشته باشید.