برای رفع کم خونی چه آجیل‌هایی بخوریم؟

انسان زمانی به کم‌خونی مبتلا می‌شود که بدن به‌اندازه کافی آهن نداشته باشد. این بیماری و کمبود این عنصر، منجر به کاهش غیرطبیعی گلبول‌های قرمز و هموگلوبین در خون می‌شوند.

هنگام انتخاب راهکارهای طبیعی برای کمک به درمان این مشکل، آجیل‌ها به‌عنوان گزینه‌ای سالم و مغذی مورد توجه قرار می‌گیرند. زمان انتخاب آجیل برای فقر آهن، می‌توانید بادام، پسته، گردو و بادام زمینی را در اولویت قرار دهید. چون مصرف آن‌ها به بهبود مشکل کم‌خونی کمک می‌کند. ما در این مقاله به بررسی انواع بهترین آجیل برای کم خونی و نحوه استفاده از آن‌ها به‌عنوان یک درمان خانگی برای بهبود فقر آهن در بدن می‌پردازیم، پس همراهمان بمانید.

آهن و بدن انسان

آهن، عنصری ضروری برای تمامی ‌موجودات دنیا است و نقش کلیدی در بدن انسان دارد. این ماده معدنی به‌وفور در گلبول‌های قرمز خون یافت می‌شود و برای انتقال اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌ها و دفع دی‌اکسید کربن از بافت‌ها به ریه‌ها ضروری است. دیگر نقش‌های آن در بدن به شرح زیر هستند:

• هموگلوبین و انتقال اکسیژن: آهن بخشی از مولکول هموگلوبین است که اکسیژن را در خون حمل می‌کند. کمبود آن ممکن است منجر به کم‌خونی شود که در چنین شرایطی بدن قادر به تولید هموگلوبین کافی نیست. در نتیجه، اکسیژن کمتری به بافت‌ها می‌رسد.
• متابولیسم و تولید انرژی: آهن نقش مهمی‌ در متابولیسم سلولی و تولید انرژی دارد. آنزیم‌های حاوی آن در واکنش‌هایی که به تولید انرژی منجر می‌شوند، دخیل هستند.
• سیستم ایمنی: آهن برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن ضروری است. کمبود آن سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند و مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها را کاهش می‌دهد.
• تقویت مغز: آهن برای رشد و توسعه مغز، به‌ویژه در دوران کودکی، حیاتی است و کمبودش بر توانایی‌های یادگیری و رفتاری اثر می‌گذارد.

به‌طور خلاصه، آهن برای حفظ سلامت و عملکرد بهینه بدن انسان اساسی است و مصرف کافی آن از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها، به‌ویژه برای افراد در معرض خطر کم‌خونی، اهمیت دارد.

علائم کم خونی و فقر آهن

کم‌خونی نوعی بیماری است که در آن گلبول‌های قرمز سالم یا هموگلوبین کافی برای حمل اکسیژن به بافت‌های بدن وجود ندارد. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز یافت می‌شود و اکسیژن را از ریه‌ها به سایر اندام‌های بدن می‌رساند. ابتلا به کم‌خونی باعث خستگی، ضعف و تنگی نفس می‌شود.

این بیماری به اشکال گوناگون افراد را درگیر می‌کند که هر کدام علت خاص خود را دارند. مثلا می‌تواند کوتاه‌مدت یا بلند‌مدت باشد و از خفیف تا شدید متغیر باشد و گاهی علامتی هشداردهنده برای یک بیماری جدی است. نحوه درمان این بیماری ممکن است شامل مصرف مکمل‌ها یا انجام اقدامات پزشکی باشد و رعایت رژیم غذایی سالم ممکن است از بعضی اشکال آن جلوگیری کند. علائم کم‌خونی ناشی از فقر آهن شامل موارد زیر می‌شود:

• خستگی غیرمعمول: احساس خستگی مداوم و بدون دلیل واضح؛
• رنگ‌پریدگی: پوست و لثه‌ها ممکن است روشن‌تر از حالت عادی به‌ نظر برسند.
• تنگی نفس: دشواری در تنفس هنگام انجام فعالیت‌های ساده؛
• سردرد و سرگیجه: احساس سبکی سر یا گیجی، به‌ویژه هنگام بلند شدن؛
• تپش قلب: احساس ضربان قلب سریع یا نامنظم؛
• مو و پوست خشک: تغییرات در بافت و ظاهر مو و پوست؛
• تورم و درد زبان و دهان: زبان ممکن است متورم یا دردناک شود.
• پاهای بی‌قرار: احساس ناراحتی در پاها و نیاز به حرکت دادن آن‌ها؛
• ناخن‌های شکننده یا قاشقی شکل: ناخن‌ها ممکن است ضعیف شده و به شکل قاشقی درآیند.
• هوس‌های عجیب: میل به خوردن مواد غیرغذایی مانند خاک یا کاغذ.

اگر شما یا کسی که می‌شناسید دچار این علائم هستید، توصیه می‌کنیم برای بررسی و درمان آن‌ها با پزشک مشورت کنید.

انواع کم‌خونی و فقر آهن عبارتند از:

• کم‌خونی آپلاستیک؛
• نارسایی کمبود آهن؛
• کم‌خونی داسی شکل؛
• تالاسمی؛
• کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین.

چرا بدن ما به آهن نیاز دارد؟

بدن ما به آهن نیاز دارد، زیرا نقش‌های حیاتی متعددی در بدن ایفا می‌کند. مانند:

• تشکیل هموگلوبین: آهن بخشی از هموگلوبین است، پروتئینی در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را از ریه‌ها به سایر قسمت‌های بدن حمل می‌کند.
• متابولیسم سلولی: آهن در بسیاری از فرایندهای متابولیکی مهم نقش دارد و به تولید انرژی کمک می‌کند.
• عملکرد سیستم ایمنی: این عنصر برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی ضروری است و به بدن کمک می‌کند تا در برابر عفونت‌ها مقاومت کند.
• توسعه مغزی: آهن برای رشد و توسعه مغزی، به‌ویژه در دوران کودکی حیاتی است.
• تولید آنزیم‌ها و هورمون‌ها: آهن در تولید بعضی آنزیم‌ها و هورمون‌های مهم دخیل است.

کمبود آهن می‌تواند منجر به کم‌خونی و فقر آن شود که علائم آن را در بالا توضیح دادیم. بنابراین، حفظ سطح مناسب این عنصر در بدن برای سلامتی و عملکرد بهینه بدن انسان اساسی است. البته باید دقت کنید که عوامل زیر می‌توانند خطر کم‌خونی را افزایش دهند:

• رژیمی‌ که مقدار کافی ویتامین و مواد معدنی خاص ندارد. دریافت‌نکردن کافی آهن، ویتامین B-12 و فولات خطر کم خونی را افزایش می‌دهند.
• مشکلات روده کوچک: داشتن شرایطی که بر نحوه دریافت مواد مغذی روده کوچک اثر می‌گذارد، خطر کم‌خونی را افزایش می‎دهد. از جمله آن‌ها می‌توانیم به بیماری کرون و سلیاک اشاره کنیم.
• دوره‌های قاعدگی: به‌طور کلی، داشتن قاعدگی‌های سنگین خطر کم خونی را بیشتر می‌کند. پریود شدن گلبول‌های قرمز خون را از بین می‌برد.
• بارداری: زنان باردار که مولتی ویتامین حاوی اسید فولیک و آهن مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر کم‌خونی هستند.
• شرایط مداوم یا بیماری مزمن: ابتلا به سرطان، نارسایی کلیه، دیابت یا بیماری مزمن دیگر خطر کم‌خونی از نوع مزمن را افزایش می‌دهد. این شرایط منجر به کاهش گلبول‌های قرمز خون می‌شود.
• از دست دادن آهسته و مزمن خون از یک زخم یا محل دیگر در بدن، ذخایر آهن بدن را مصرف می‌کند و منجر به فقر آن و کم خونی می‌شود.
• سابقه خانوادگی: داشتن یکی از اعضای خانواده مبتلا به یک نوع کم‌خونی که به‌صورت ارثی در خانواده‌ها منتقل می‌شود، می‌تواند خطر انواع ارثی این بیماری مانند کم‌خونی داسی شکل را افزایش دهد.
• عوامل دیگر: سابقه بعضی عفونت‌ها، بیماری‌های خونی و شرایط خودایمنی خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهد. نوشیدن بیش‌ازحد الکل، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی ‌و مصرف بعضی از داروها  بر ساخت گلبول‌های قرمز خون اثر می‌گذارد و ممکن است باعث کم‌خونی شود.
• سن: افراد بالای 65 سال در معرض خطر کم‌خونی هستند.

عوارض کم خونی و فقر آهن

درصورت درمان نکردن این بیماری، کم‌خونی مشکلات سلامتی زیادی ایجاد می‌کند، مانند:

• خستگی شدید: به‌نحوی که به‌مرور انجام کارهای روزمره غیرممکن می‌شود.
• عوارض بارداری: افراد باردار مبتلا به کم خونی ناشی از کمبود فولات، ممکن است بیشتر در معرض عوارضی مانند زایمان زودرس باشند.
• مشکلات قلبی: این بیماری ممکن است منجر به ضربان قلب سریع یا نامنظم شود که به آن آریتمی‌ می‌گویند. زمان ابتلا به کم خونی، قلب باید خون بیشتری پمپاژ کند تا اکسیژن بسیار کم خون جبران شود که نتیجه احتملی آن بزرگ شدن قلب یا نارسایی قلبی است.
• مرگ: بعضی از کم خونی‌های ارثی مانند نوع سلول داسی شکل، زندگی شما را به خطر می‌اندازد. از دست دادن سریع مقدار زیادی خون، باعث کم‌خونی شدید می‌شود که این اتفاق کشنده است.

جلوگیری از ابتلا به کم خونی

بسیاری از انواع کم خونی قابل پیشگیری نیستند. اما رعایت رژیم غذایی سالم ممکن است از نوع ناشی از فقر آهن و کمبود ویتامین آن جلوگیری کند. یک رژیم غذایی سالم از مواد زیر تشکیل شده است:

• آهن: غذاهای غنی از این عنصر عبارتند از گوشت گاو و سایر گوشت‌ها، لوبیا، عدس، غلات غنی شده با آهن، سبزیجات با برگ سبز تیره و میوه‌های خشک؛
• فولات: این ماده مغذی و اسید فولیک ساخته دست بشر را می‌توان در میوه‌ها و آب میوه‌ها، سبزیجات با برگ سبز تیره، نخود سبز، لوبیا قرمز، بادام زمینی و غلات غنی شده مانند نان، غلات صبحانه، ماکارونی و برنج یافت.
• ویتامین B-12: غذاهای غنی از ویتامین B-12 شامل گوشت، محصولات لبنی و غلات غنی‌شده و محصولات سویا هستند.
• ویتامین C: غذاهای غنی از ویتامین C شامل مرکبات و آب میوه ها، فلفل، کلم بروکلی، گوجه فرنگی، خربزه و توت فرنگی هستند که به بدن در جذب آهن نیز کمک می‎کنند.

اگر نگران دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی از غذای خود هستید، از پزشک خود درباره مصرف مولتی ویتامین و مکمل سوال کنید.

کدام آجیل ها برای کم خونی مناسب اند

مصرف آجیل های خون ساز برای درمان کم‌خونی و فقر آهن، مفید است. چون:

• علاوه‌بر آهن، حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگری هستند که به جذب بهتر آهن و سلامت عمومی ‌بدن کمک می‌کنند.
• مصرف منظم و متعادل آن‌ها به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم، برای پیشگیری و درمان کم خونی مفید است.

بهترین آجیل برای کم خونی

1. گردو

گردو بهترین آجیل برای فقر آهن و سرشار از چربی‌های سالم، پروتئین و فیبر است و یکی از مغذی‌ترین مغزیجات است. اگر از کمبود هوگلوبین رنج می‌برید، باید روزانه گردو بخورید و با مصرف متعادل آن 0.82 میلی‌گرم آهن جذب بدن شما خواهد شد.

2. بادام هندی

از آجیل های خون ساز و سرشار از آهن، می‌توانیم بادام هندی را نام ببریم. یک اونس (حدود 28 گرم) از آن حاوی تقریبا 1.89 میلی‌گرم آهن است. مصرف آن همچنین اشتهای شما را مهار می‌کند و مواد مغذی را در اختیار بدنتان قرار می‌دهد.

3. کشمش

کشمش نیز یک میوه خشک و نوعی آجیل برای فقر آهن است که مصرف آن در درمان کم خونی مفید است. چون ویتامین‌های لازم برای تولید هموگلوبین را تامین می‌کند. از طرفی کشمکش با کمک به دفع آب اضافی بدن، انرژی شما را افزایش می‌دهد.

4. بادام

حاوی آهن و دیگر مواد مغذی است که به بهبود کم خونی کمک می‌کند. بادام بهترین آجیل برای کم خونی است. این مغزیجات نیز سرشار از مواد غذایی است که مصرف روزانه بادام خیس‌شده فواید زیادی دارد. با خوردن بادام می‌توانید تقریبا 1.05 میلی‌گرم آهن جذب کنید. برخی افراد شیربادام و کره بادام‌ نیز مصرف می‌کنند.

5. پسته

پسته نیز به ‌دلیل داشتن آهن و دیگر مواد مغذی به بهبود فقر آهن کمک می‌کند و جزو آجیل‌های محبوب است که می‌توانید آن را به‌عنوان یک میان‌وعده مغذی مصرف کنید. اگر از کم‌خونی رنج می‌برید، یک مشت پسته 1.11 میلی‌گرم آهن دارد. بنابراین آن را باید در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.

البته، همیشه توصیه می‌کنیم قبل از تغییر در رژیم غذایی خود (مثلا استفاده از بهترین آجیل برای کم خونی) یا شروع به مصرف مکمل‌ها، با پزشک مشورت کنید. و مقاله بهترین زمان خوردن آجیل را برای مطالعه پیشنهاد می کنیم.

آیا آجیل برای خون سازی مناسب است؟

بله، آجیل‌ها می‌توانند برای خون‌سازی مناسب باشند. این میان‌وعده‌های خوشمزه معمولا حاوی آهن، ویتامین B12 و سایر ویتامین‌هایی هستند که برای تولید گلبول‌های قرمز خون ضرورت دارند. مصرف بهترین آجیل برای کم خونی به درمان و پیشگیری از کم‌خونی کمک می‌کند. این خوراکی همچنین حاوی چربی‌های سالم، فیبر و مواد مغذی دیگری است که به حفظ سطح انرژی و تعادل وزن کمک می‌کنند.

مثلا، بهترین آجیل برای کم خونی مانند بادام هندی، منبع غنی آهن است و برای افزایش هموگلوبین خون موثر است. پسته نیز به ‌دلیل خواص مفید برای سیستم ایمنی و تاثیر آن بر بهبود کمبود آهن، محبوبیت دارد. کشمش به‌عنوان یک میان‌وعده ساده، منبع خوبی از آهن است و می‌توانید آن را در رژیم غذایی کودکان خود برای تامین آهن مورد نیاز آن‌ها قرار دهید.

بنابراین، مصرف بهترین آجیل برای کم خونی به ‎عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل به تامین آهن و سایر مواد مغذی مورد نیاز برای خون‌سازی کمک می‌کند.

سوالات متداول

آیا مصرف آجیل به خون‌سازی کمک می‌کند؟

بله. مصرف آجیل‌هایی که در این مقاله ذکر کردیم به درمان کم خونی و فقر آهن کمک می‎کند.

آجیل چطور به افزایش خون‌ در بدن کمک می‌کند؟

مغزیجاتی مانند بادام، تخم کدو و آفتابگردان، سرشار از مواد غذایی مانند آهن، فولات و ویتامین E هستند. این ویتامین به حفاظت از سلول‌های قرمز خون در برابر آسیب کمک می‌کند و نقش مهمی در سنتز دی‌ان‌ای در تولید سلول قرمز خونی دارد.

بهترین آجیل برای کم خونی چیست؟

بادام هندی سرشار از آهن است که به درمان این بیماری و افزایش آهن خون کمک زیادی می‌کند.

سخن نهایی

آجیل‌ها از جمله منابع غنی آهن، ویتامین B12 و مواد مغذی مورد نیاز برای تولید گلبول‌های قرمز خون هستند. مصرف آجیل های خون ساز برای پیشگیری و درمان کم‌خونی و فقر آهن مفید است. بادام هندی به‌عنوان بهترین آجیل برای کم خونی و منبع غنی آهن شناخته شده است و به افزایش هموگلوبین خون کمک می‌کند. ما در این مقاله به بررسی سایر آجیل برای فقر آهن پرداختیم، اما باید در مصرف آن‌ها رعایت کنید تا دچار عوارض ناخواسته نشوید.